Wie dronk het eerste kopje thee?

De historie van mens en thee gaat heel ver terug! Hoever precies dat is onbekend. Het begin van mens en thee begeeft zich namelijk in de mistige wereld van de prehistorie. Theedrinken is in ieder geval net zo oud als de Egyptische piramiden!

Shennong zoals afgebeeld op een schilderij uit 1503 n.C. van Guo Xu.

Een Chinese legende schrijft de ontdekking van thee toe aan de mythische goddelijke keizer Shen Nong circa 2700 v.C.. Deze ‘vader van de landbouw’ experimenteerde met honderden verschillende geneeskrachtige kruiden en leerde de Chinezen hoe ze hun land konden verbouwen.

Beoefenaars van het Zen (Ch’an) Boeddhisme schrijven met enige humor het ontstaan van thee toe aan ‘Bodhidharma’, een indiase monnik die het Zen Boeddhisme introduceerde in China rond 520 n.C. Er wordt gezegd dat hij zijn oogleden afsneed nadat hij in slaap viel tijdens een van zijn meditaties. Waar zijn oogleden vielen ontkiemde een plant genaamd ‘ch’a’, met bladeren gevormd als oogleden. De bladeren van deze plant diende voor mediteerders als middel om de slaap af te wenden.

Pu’er (Yunnan, China) is het centrum waar de betere theesoorten worden gekweekt.

In het oorsprongsgebied van de theeplant, Yunnan, leven al duizenden jaren vele verschillende stammen. Het is in Yunnan niet ongebruikelijk dat een oude ‘Pu-erh’ theeboom gezien wordt als heilig en wordt aanbeden door de lokale bewoners. Dat is op zich ook niet zo gek aangezien voor veel stammen deze zo geliefde plant al sinds mensenheugenis een essentieel onderdeel is van de lokale cultuur, economie, religie en spiritualiteit.

Onze soort, de homo sapiens, heeft waarschijnlijk voor het eerst het gebied waar de theeplant is ontstaan zo’n 55.000 jaar geleden bereikt. Omdat nieuwsgierigheid een van de kenmerken van onze soort is, is het goed voor te stellen dat de mensheid de voedzame en gezonde eigenschappen van het theeblad veel eerder ontdekt hebben dan de Shennong mythe beweert. Hoogstwaarschijnlijk zou het eerste gebruik geweest zijn in de vorm van het kauwen van het rauwe blad – een gewoonte die nog steeds in stand gehouden wordt door de bevolkingsgroepen in haar inheemse regionen.

Een thee klipper die ladingen thee van China naar Groot-Brittannië vervoerde op een schilderij van Jack Spurling.

Uiteindelijk heeft thee zich weten te verspreiden van het oorsprongsgebied naar alle uithoeken van China, en hebben generaties van keizers genoten van de allerfijnste ‘tribuut theeën’ vanuit het hele land. Bijna vijf honderd jaar geleden kwamen wij in het westen pas voor het eerst in aanraking met thee, maar al gauw raakten ook wij verknocht aan deze plant. Het duurde daarna, met de komst van de wereldhandel, dan ook niet lang voordat zo goed als de hele wereld in de ban raakte van de thee.

Wellicht kunnen we de volgende keer dat we thee drinken onze gedachten uit laten gaan naar al onze medemensen die ons in de afgelopen duizenden jaren voor waren in het ontdekken en verkennen van deze speciale plant en er voor gezorgd hebben dat wij nu kunnen genieten van de eindeloze rijkheid, diversiteit en verfijndheid die er in de wereld van de thee te vinden is!